ASP .Net چیست ؟

تکنولوژی ASP .Net را می توان به زبان ساده، محیط برنامه نویسی تحت سکوی دات نت برای ساخت برنامه های کاربردی (Applications) قابل اجرا در بستر اینترنت به همراه زبان HTML معرفی کرد. هم اکنون نسخه های 2006،2005،8 زبان دلفی به طور کامل با سکوی دات نت سازگار بوده و از توسعه برنامه های کاربردی بوسیله ASP .Net پشتیبانی می نمایند. اگر شما با ASP کلاسیک آشنا هستید، باید گفت که ASP .Net به طور کلی با ASP کلاسیک متفاوت می باشد تا قبل از ارائه سکوی دات نت تکنولوژی شرکت مایکروسافت برای ساخت برنامه های کاربردی تحت اینترنت ASP بود. که آخرین نسخه آن هم ASP 3.0 بوده است. بعد از ارائه ASP .Net تکنولوژی قدیمی ASP، را ASP کلاسیک نامیدند. همچنین به ASP .Net عبارت "ای اس پی پلاس" هم می گویند.
ASP .Net متشکل از چندین تکنولوژی متفاوت شامل : فرم های وب یا WebForms (همانند فرم های متداول در برنامه های Win32 در دلفی )، سرویس های وب، کنترل های وب، کنترل های HTML و کنترل های اعتبار سنجی؛ می باشند. وقتی تمام این موارد در کنار هم قرار گیرند، توسعه دهندگان و برنامه نویسان را قادر به ساخت و ارائه برنامه های کاربردی تحت وب قوی، قابل نگهداری و مقیاس پذیر می نمایند.
اکنون بیایید تا در قالب جملاتی ساده بررسی نماییم که به طور کلی ASP .Net در مورد چه چیزهایی می باشد :
• فرم های وب (Web Forms) : قلب و جان برنامه های کاربردی ASP .Net می باشند. یک WebForm نوعا شامل کنترل های سرور و عناصر HTML می باشد . این کنترل ها به شما این امکان را می دهند که یک وب فرم با کدی بسیار ساده متشکل از اجزائ توکار و قابل استفاده مجدد را به سرعت ایجاد نمایید. وب فرم های ASP .Net فایل های متنی هستند که نام آنها با پسوند aspx مشخص می گردند. وقتی یک کاربر برای اولین بار یک فرم را بوسیله وب مورد دستیابی قرار می دهد، ASP .Net یک فایل dll کامپایل شده را تولید می نماید، که بعدا به صورت پویا به خروجی HTML برای مشاهده در مرورگر وب در سمت کاربر یا سرویس گیرنده تبدیل می گردد.
• کنترل های سرویس دهنده وب (Web Server Controls) : وب فرم ها از بلوک هایی از کد ساخته شده اند. کنترل های سرور یا Server Controls در یک فایل با پسوند aspx بوسیله تگ های سفارشی یا اختصاصی یا تگ های استاندارد HTML که حاوی یک خصوصیت با مقدار runat="server" می باشند، تعریف می گردند. کنترل های سرور شباهت زیادی به کنترل های استاندارد VCL در دلفی دارند؛ با این تفاوت که کنترل های سرور خروجی HTML تولید می نمایند. کنترل های سرور دارای خواص، رویدادها و متدهایی می باشند و در واقع رابط کاربر را پیاده سازی می نمایند که قابل بسط و توسعه نیز هستند.
• کنترل های HTML و کنترل سرور اچ تی ام ال (HTML Controls and HTML Server Control) : اچ تی ام ال استاندارد در واقع به صورت بلوکی می باشد.عناصر HTML در ASP .Net تشابه زیادی با عناصر متداول HTML همانند table,span,div,input و غیره، در صفحات وب دارند. به طور پیش فرض عناصر HTML در یک WebForm برای سرور فراهم نمی باشند. بلکه آنها به عنوان اعضای اولیه وب فرم ها ارائه شده اند. با تبدیل عناصر HTML به کنترل های سرور HTML یا HTML Server Controls ، بوسیله افزودن خاصیت runat="server" در واقع شما آنها را به عناصر سمت سرور تبدیل کرده اید.
• کنترل های کاربر (User Controls) : مکانیسمی برای ساخت کد صفحات کوچک ASP .Net، با قابلیت استفاده مجدد را فراهم می کنند. کنترل های کاربر همانند WebForm ها می باشند. با این تفاوت که تگ ابتدا و انتهای صفحه را ندارند. و در قالب یک فایل متنی با پسوند ascx ذخیره می شوند. User Control ها را می توان مشابه شیئ TFrame در دلفی قلمداد کرد.
• کنترل های اعتبار سنجی (Validation Controls) : این کنترل ها همگی سمت کاربر یا Client Side بوده و عملیات اعتبار سنجی ورودیهای کاربر (مثل رشته، عدد و ...) بدون ارسال اطلاعات به سرور را انجام می دهند. کنترل های اعتبار سنجی این قابلیت را فراهم می آورند تا اطلاعاتی را که کاربر در کنترل های HTML یا کنترل های کاربر (User Controls) در یک وب فرم وارد می نماید را تست نمایید.
• ADO .Net : اجازه دهید در حال حاضر، تنها به ذکر این نکته بسنده کنیم که : ADO .Net برای ذخیره [و بازیابی] اطلاعات در تمامی مدل های برنامه نویسی تحت سکوی دات نت شامل وب فرم ها، وب سرویس ها، و برنامه های کاربردی تحت ویندوز یا WinForm ها طراحی شده است.
• سرویس های وب (Web Services) : اجزائ برنامه های کاربردی مبتنی بر XML می باشند. یک وب سرویس بر پایه XML عملکردی همانند منطق برنامه کاربردی را فراهم می سازد. و از طریق هر سیستم توزیع شده (Distributed System) دیگری که از پیام رسانی بر پایه XML استفاده نماید، در دسترس خواهد بود [این مساله بدین معناست که سایر سیستم های مبتنی بر XML می توانند با یک برنامه کاربردی دیگری که از XML استفاده می کند، ارتباط برقرار نمایند و با هم به تبادل اطلاعات بپردازند].